Patent to forma prawnego zabezpieczenia wynalazku. Jest to rodzaj wyłącznego prawa, które przyznaje jego właścicielowi monopol na korzystanie z wynalazku – na określony czas i w odniesieniu do terytorium, na jakim patent obowiązuje.
Patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.
Ustawa nie podaje definicji wynalazku. Wiadomo jedynie, że musi to być rozwiązanie o charakterze technicznym.
Z art. 63 ustawy Prawo Własności Przemysłowej Przez dowiadujemy się, że przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.
Zobacz przykład opisu patentowego
Czas trwania patentu wynosi maksymalnie 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym. Dorocznie należy uiszczać opłaty za kolejne lata obowiązywania patentu.
Przede wszystkim trzeba zgłosić wynalazek do odpowiedniego urzędu patentowego. Aby uzyskać patent w Polsce, należy dokonać zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP (UPRP), a np. w Niemczech – do Deutsche Patent- und Markenamt (DPMA). Możliwe jest też zgłoszenie wynalazku do Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO), albo skorzystanie z procedury międzynarodowego zgłoszenia wynalazku PCT.
We wniosku należy szczegółowo opisać wynalazek oraz jego zastosowania. Takie zgłoszenie wynalazku musi spełniać szereg wyśrubowanych wymagań formalnych. Dlatego, by złożyć prawidłowy wniosek do urzędu patentowego i zmaksymalizować szanse na uzyskanie patentu, warto zlecić przygotowanie zgłoszenia wynalazku profesjonaliście – rzecznikowi patentowemu.
Po otrzymaniu zgłoszenia wynalazku urząd patentowy sprawdza czy wynalazek objęty zgłoszeniem nadaje sie do objęcia patentem i wydaje decyzję o udzieleniu patentu bądź jej odmowie. Takie postępowanie zazwyczaj trwa co najmniej 2 lata.
Aby wynalazek mógł dostać patent, to w dniu jego zgłoszenia do urzędu patentowego musi być nowy i posiadać poziom wynalazczy. To bardzo ważne: nie dostaniemy bowiem patentu na rozwiązanie, które jest już dostępne na rynku – bo nie jest ono nowe.
Nie istnieje „patent na cały Świat”. Patent jest zawsze prawem o charakterze terytorialnym – krajowym lub regionalnym (obejmującym kilka krajów). Wynalazki opatentowane w UPRP chronione są na terytorium Polski, a w DPMA – na terytorium Niemiec.
W ciągu 12 miesięcy od pierwszego zgłoszenia danego wynalazku (np. do UPRP) można ten sam wynalazek zgłosić do urzędów patentowych w innych krajach, powołując sie na pierwszeństwo z pierwotnego zgłoszenia. Po upływie 12 miesięcy nie ma już takiej możliwości.
W przeciwieństwie do znaków towarowych, dla których można w EUIPO uzyskać jednolitą rejestrację na całą Unię Europejską, dla wynalazków nie ma czegoś takiego jak „patent unijny”. Europejski Urząd Patentowy (EPO) nie jest organem Unii Europejskiej i nie udziela „patentów unijnych”. EPO działa na podstawie umowy międzynardowej – Konwencji o Patencie Europejskim (EPC) – której stronami jest obecnie 39 państw, a więc więcej niż państw członkowskich UE.
Gdy EPO wyda decyzję o udzieleniu patentu europejskiego, to patent ten jest tak jakby „zawieszony w próżni”. Zasadniczo bowiem nie obowiązuje „z automatu” w żadnym z 39 krajów. Żeby patent europejski zaczął obowiązywać w danym państwie, to w ciągu 3 miesięcy od daty publikacji informacji o udzieleniu patentu (publikacja B1) trzeba go w tym państwie walidować.
Od 1 czerwca 2023 r. istnieje możliwość uzyskania jednolitego skutku patentu europejskiego w 17 krajach (w tej grupie nie ma Polski) – jest to tzw. „Unitary Patent”. W tym celu, w ciągu zaledwie 1 miesiąca od daty publikacji B1, należy zlożyć do EPO stosowny wniosek.
Pomysłu jako takiego nie da się chronić prawnie.
Ustawa prawo własności przemysłowej wprost informuje (w art. 28), że za wynalazki nie uważa się:
a zatem nie można ich opatentować.
Jeśli jednak nowatorski pomysł dotyczy konkretnego rozwiązania technicznego, które przy tym jest nowe i nieoczywiste (a więc posiada poziom wynalazczy), to rzecz jasna nadaje się on do objęcia patentem – jako wynalazek.
Marki ani loga nie da się opatentować – ale można je zastrzec jako znaki towarowe. Markę można zarejestrować jako znak towarowy słowny, zaś logo – jako znak towarowy graficzny lub słowno-graficzny. Rejestracja znaku rowarowego w urzędzie patentowym zapewnia prawną ochronę marki i loga.
Design, czyli wygląd produktu, z kolei możemy zarejestrować w Urzędzie Patentowym lub w EUIPO jako wzór przemysłowy.
Patenty zarezerwowane są wyłącznie dla wynalazków.
Napisz do nas i zapytaj nas o ofertę na zgłoszenie Twojego wynalazku!