Naruszenie znaku towarowego – wszystko, co musisz wiedzieć

Znak towarowy to coś więcej niż tylko logo czy nazwa – to fundament tożsamości firmy. Dzięki niemu konsumenci mogą odróżnić oryginalny produkt od podróbek, a przedsiębiorstwa budują swoją reputację. Niestety, naruszenia praw do znaków towarowych są coraz częstsze, zarówno w tradycyjnym handlu, jak i w Internecie.

Naruszenie znaku towarowego to poważne zagrożenie dla każdej marki. W artykule wyjaśniamy, jak rozpoznać naruszenie, jakie są jego konsekwencje oraz jak skutecznie chronić prawo do znaku towarowego. Przedstawiamy też realne przykłady i kluczowe mechanizmy prawne, takie jak świadectwo ochronne na znak towarowy.

Co to jest znak towarowy?

Znak towarowy to każde oznaczenie, które pozwala na odróżnienie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od produktów innych firm. Może to być nazwa, logo, slogan, a nawet kolor czy dźwięk.

Znak towarowy może obejmować praktycznie wszystko, co umożliwia identyfikację marki – od standardowego logo po nietypowe kolory czy układy przestrzenne produktów. Warunkiem jest jednak to, aby oznaczenie było unikalne i nie wprowadzało konsumentów w błąd.

Czym jest naruszenie znaku towarowego?

Naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na nieuprawnionym użyciu zarejestrowanego znaku (nazwy, logo, sloganu) lub oznaczenia na tyle podobnego, że może wprowadzać konsumentów w błąd co do pochodzenia towarów lub usług. Może to być zarówno bezpośrednie kopiowanie, jak i tworzenie podobnych oznaczeń, które wywołują tzw. konfuzję rynkową – w efekcie klient myli produkty lub usługi różnych firm.

Jak rozpoznać naruszenie znaku towarowego?

Do naruszenia znaku towarowego dochodzi, gdy łącznie spełnione są trzy przesłanki:

1. Używany jest znak identyczny lub podobny do zarejestrowanego,
2. Oznaczenie jest stosowane dla tych samych lub podobnych towarów/usług,
3. Działanie odbywa się w obrocie gospodarczym (nie dotyczy użytku prywatnego).

Przykładowe formy naruszeń:

• Umieszczanie cudzego znaku na własnych produktach,
• Stosowanie podobnych nazw, opakowań lub logotypów,
• Wykorzystywanie renomy znanej marki do promocji własnych towarów,
• Używanie znaku w internecie (np. w nazwie domeny, na platformach sprzedażowych, w social media).

Z życia wzięte – przykłady sporów o naruszenie prawa do znaku towarowego

1. Athleta vs. Athletica.net

Amerykańska marka odzieży sportowej Athleta (marka zależna Gap) przez lata funkcjonowała równolegle z firmą prowadzącą domenę Athletica.net. Początkowo firmy nie wchodziły sobie w drogę, jednak z czasem produkty i marketing obu marek zaczęły się upodabniać, a klienci mylili kody promocyjne i oferty. Sąd uznał to za naruszenie zarejestrowanego znaku towarowego i przyznał rację Athlecie. Sprawa zakończyła się podpisaniem porozumienia między stronami. Case ten pokazuje, że nawet długo działające podmioty mogą nagle stać się zagrożeniem.

2. GUCCI vs. GUCIO

Włoski dom mody GUCCI złożył sprzeciw wobec rejestracji znaku towarowego GUCIO (polski producent obuwia dziecięcego). GUCCI argumentował, że GUCIO może korzystać z renomy jego znaku. Ostatecznie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że znaki nie są podobne, a produkty są skierowane do różnych grup odbiorców, więc nie dochodzi do naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy GUCCI.

3. Lacoste vs. KAJMAN

Francuska marka Lacoste, właściciel znaku towarowego sprzeciwiła się rejestracji znaku przez polską firmę na wyroby skórzane i odzież. Sąd uznał, że oba znaki są podobne konceptualnie (kajman i krokodyl), co mogłoby wprowadzać klientów w błąd. Rejestracja znaku KAJMAN została odmówiona dla części towarów, a decyzję utrzymał sąd [Wyrok Sądu z 30.09.2015 r. (T-364/13)].

4. Rolex SA vs. PPHU Rolex

Szwajcarska firma Rolex SA wniosła o unieważnienie polskiego znaku towarowego  zarejestrowanego przez firmę z Zielonej Góry do oznaczania okiennic, rolet i drzwi. Sąd rozpatrzył sprawę, jednak ostatecznie polska firma zachowała prawo do swojego znaku, ponieważ zakres towarów i odbiorców był zupełnie inny niż w przypadku zegarków Rolex.

5. Drzewko Wunder-Baum

W sprawie dotyczącej odświeżaczy powietrza, powódka zarzuciła naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy przedstawiający charakterystyczne drzewko . Pozwani używali podobnego kształtu i oznaczenia,  co mogło wywołać konfuzję wśród konsumentów i przyciągać ich do oferty naruszającej renomę powoda. Sąd potwierdził naruszenie i uzyskanie przez pozwanych nienależnej korzyści [wyrok Sądu Apelacyjnego  w Katowicach z 6 maja 2015 r, sygn. V ACa 763/14].

Właściciel znaku towarowego przedstawiającego drzewko WUNDER-BAUM pozwał też Balenciagę, przed sądem w USA, w związku z oferowanymi przez dom mody Balenciaga produktami: [Car-Freshner Corporation and Julius Sämann Ltd., v. Balenciaga America, Inc., 1:18-cv-09629 (SDNY)]. Spór zakończył się ugodą między stronami, zawartą w 2019 roku.

6. Bezpodstawne użycie znaku po wygaśnięciu umowy

W jednej ze spraw, pozwany po rozwiązaniu umowy promocyjnej nadal używał znaku towarowego słowno-graficznego oraz pseudonimu powoda do oznaczania swoich produktów, mimo że wymagało to zgody właściciela znaku. Sąd uznał, że doszło do naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy, a powód poniósł szkodę w postaci utraconego wynagrodzenia [Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 27 listopada 2017 r., sygn. akt I ACa 273/17].

Konsekwencje naruszenia znaku towarowego

Naruszenie prawa do znaku towarowego niesie za sobą poważne skutki prawne i finansowe, zarówno na drodze cywilnej, jak i karnej.

Możliwe konsekwencje:

• Usunięcie ofert i blokada kont – platformy takie jak Allegro, Facebook czy YouTube mogą zablokować konto naruszyciela lub usunąć jego oferty po zgłoszeniu naruszenia – na podstawie wewnętrznych regulaminów takich platform.
• Zakaz dalszego używania znaku – sąd może nakazać natychmiastowe zaprzestanie naruszania praw do znaku towarowego.
• Odszkodowanie – właściciel znaku może przed sądem żądać zapłaty odszkodowania lub wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.
• Publikacja orzeczenia sądu – sąd może zobowiązać naruszyciela do publicznego opublikowania fragmentu wyroku informującego o bezprawnych działaniach naruszyciela.
• Odpowiedzialność karna – w przypadku poważnych naruszeń, grozi grzywna, kara ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do 2 lat.

Co zrobić w przypadku naruszenia znaku towarowego?

1. Zabezpiecz dowody – dokumentuj wszelkie przypadki naruszenia (zrzuty ekranu, próbki produktów, korespondencja).
2. Wyślij wezwanie do zaprzestania naruszeń – pierwszym krokiem jest zwykle wysłanie pisemnego wezwania do naruszyciela z żądaniem zaprzestania używania znaku. Aby zmaksymalizować skuteczność wezwania, warto zlecić jego sporządzenie profesjonaliście – rzecznikowi patentowemu.
3. Zgłoś naruszenia platformom internetowym – wiele serwisów (Allegro, Facebook, YouTube) umożliwia szybkie zgłoszenie naruszenia i blokadę konta lub usunięcie oferty.
4. Zainicjuj postępowanie sądowe – jeśli naruszyciel nie reaguje, właściciel znaku może wnieść sprawę do sądu i dochodzić swoich roszczeń (zakaz używania znaku, odszkodowanie, publikacja fragmentu wyroku).

Jak zapobiegać naruszeniom?

• Rejestracja znaku towarowego – tylko zarejestrowany znak daje najsilniejszą ochronę prawną. Dowodem na rejestrację znaku jest świadectwo ochronne na znak towarowy.
• Monitoring znaków towarowych – pozwala wykryć podobne zgłoszenia i złożyć sprzeciw przed udzieleniem ochrony konkurencyjnym oznaczeniom. Regularne monitorowanie rynku i baz zgłoszeń pozwala szybko wykryć potencjalne naruszenia i zareagować zanim dojdzie do większych strat.
• Konsultacja z rzecznikiem patentowym – profesjonalne wsparcie pozwala skutecznie egzekwować prawa i unikać kosztownych błędów.

Przedawnienie roszczeń z tytułu naruszenia prawa do znaku towarowego

Roszczenia wynikające z naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy nie są nieograniczone w czasie – podlegają przedawnieniu na zasadach określonych w ustawie Prawo własności przemysłowej.

Podstawowe terminy przedawnienia:

• 3 lata – od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o naruszeniu swojego prawa i o osobie naruszyciela (tzw. termin subiektywny).
• 5 lat – od dnia, w którym nastąpiło naruszenie, niezależnie od wiedzy uprawnionego (tzw. termin obiektywny).

Oznacza to, że nawet jeśli uprawniony nie wiedział o naruszeniu, po upływie 5 lat od daty naruszenia roszczenie się przedawnia.

Ciągłe i powtarzalne naruszenia

W przypadku naruszeń powtarzalnych lub ciągłych (np. długotrwałe wprowadzanie do obrotu towarów z podrobionym znakiem), każdy dzień naruszenia traktuje się osobno. Pięcioletni termin przedawnienia biegnie od każdego dnia, w którym naruszenie miało miejsce. To korzystne dla uprawnionego, bo pozwala dochodzić roszczeń za naruszenia trwające przez dłuższy czas, ale tylko za okres nieprzedawniony.

Skutki przedawnienia

Po upływie terminu przedawnienia naruszyciel może skutecznie podnieść zarzut przedawnienia, co prowadzi do oddalenia powództwa. Przedawnienie dotyczy zarówno roszczeń o zaniechanie naruszeń, jak i o odszkodowanie czy wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Rola rzecznika patentowego w sporach o naruszenie znaku towarowego

Profesjonalne doradztwo prawne pomaga uniknąć kosztownych błędów i skutecznie bronić znaków towarowych przed naruszeniami.

Naruszenie znaku towarowego to realne ryzyko dla każdej firmy budującej markę. Skuteczna ochrona wymaga rejestracji znaku, monitorowania rynku oraz szybkiego reagowania na wszelkie próby nieuprawnionego użycia. W przypadku naruszenia warto skorzystać z pomocy kancelarii patentowej. Rzecznik patentowy zadba o Twoje interesy i przeprowadzi Cię przez całą procedurę dochodzenia roszczeń.

Zapobiegaj naruszeniom Twojego znaku towarowego ze wsparciem rzecznika patentowego! Nasza kancelaria patentowa prowadzi spory o naruszenia praw do zarejestrowanych znakót towarowych. Zapytaj nas o ofertę.