Co to jest własność intelektualna?

Wyobraź sobie, że właśnie wymyśliłeś innowacyjny produkt, stworzyłeś niepowtarzalne logo lub opracowałeś chwytliwą nazwę firmy. Chcesz, by nikt niepowołany nie skopiował Twojego pomysłu i byś mógł czerpać z niego korzyści. Właśnie tutaj z pomocą przychodzi własność intelektualna – narzędzie, które pozwala chronić to, co najcenniejsze w Twoim biznesie: kreatywność, wiedzę i markę.

W poniższym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest własność intelektualna, jak można ją skutecznie zabezpieczyć oraz dlaczego warto zadbać o ochronę swoich pomysłów już na wczesnym etapie działalności.

Własność intelektualna – definicja i podział

Własność intelektualna obejmuje ogół praw wyłącznych przyznawanych z tytułu twórczości intelektualnej. Dzieli się ją na dwie główne kategorie:

• Własność przemysłowa – obejmuje m.in. patenty, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne, topografie układów scalonych.
• Prawa autorskie – dotyczą utworów literackich, artystycznych, naukowych i innych przejawów działalności twórczej.

Ten podział jest fundamentalny, ponieważ sposób ochrony, rejestracji i egzekwowania praw różni się w zależności od kategorii.

Własność przemysłowa – co można chronić i gdzie?

Własność przemysłową można skutecznie chronić poprzez rejestrację w odpowiednich urzędach. Ochrona ta daje wyłączne prawo do korzystania z danego rozwiązania, znaku czy wzoru, a także możliwość dochodzenia roszczeń w przypadku naruszenia.

Nie istnieje natomiast rejestr praw autorskich – w Europie. Ochrona prawnoautorska utworów powstaje „sama z siebie” w momecie utrwalenia utworu – np. zapisania na kartce papieru wiersza, który wcześniej istniał tylko w naszej głowie (a więc nie był fizycznie utrwalony).

Przykłady typów własności przemysłowej oraz właściwe urzędy rejestrujące

 
Rejestracja daje przedsiębiorcy narzędzia do budowania przewagi konkurencyjnej, wzmacnia renomę firmy i umożliwia zarabianie na licencjonowaniu lub sprzedaży praw.

Znaki towarowe, logo i nazwa firmy – jak chronić?

• Znak towarowy to oznaczenie (np. nazwa, logo, grafika), które służy do odróżniania towarów lub usług jednego przedsiębiorcy od towarów lub usług innych przedsiębiorców.
• Zastrzeżenie znaku towarowego to podstawowy krok w ochronie marki. Zgłoszenie można złożyć w Urzędzie Patentowym RP (ochrona w Polsce) lub w EUIPO (ochrona w całej UE).
• „Patent na logo” – w praktyce loga nie patentuje się, lecz rejestruje jako znak towarowy. Dzięki temu logo staje się zastrzeżone i chronione prawnie.
• Zastrzeżenie nazwy firmy – najlepiej zabezpieczyć ją poprzez rejestrację jako znak towarowy.
• Badanie znaku towarowego – przed zgłoszeniem znaku do urzędu patentowego, warto przeprowadzić badanie, aby uniknąć konfliktów z innymi właścicielami praw do znaków towarowych.

Patenty i wzory użytkowe – jak opatentować innowacyjne rozwiązania?

• Patent to wyłączne prawo do korzystania z wynalazku przez określony czas na danym terytorium.
• Przed zgłoszeniem wynalazku do urzędu patentowego, rekomendowane jest by przeprowadzić badanie patentowe, które zweryfikuje nowość, poziom wynalazczy i przemysłową stosowalność rozwiązania.
• Wzory użytkowe chronią praktyczne, nowe rozwiązania o charakterze technicznym, które nie spełniają wszystkich wymogów patentu, ale nadal zasługują na ochronę.
• Jeśli zastanawiasz się, jak opatentować swój wynalazek lub chronić wzór użytkowy, warto skorzystać z pomocy rzecznika patentowego lub kancelarii patentowej, które przeprowadzą Cię przez cały proces – od badania patentowego aż po uzyskanie ochrony.

Wzory przemysłowe – jak chronić unikalny design produktów?

• Wzór przemysłowy to ochrona wyglądu zewnętrznego produktu, jego designu.
• Rejestracja wzoru przemysłowego pozwala zastrzec unikalny design na wyłączność nawet do 25 lat. Dzięki temu możesz skutecznie walczyć z podróbkami i budować rozpoznawalność swojej marki.
• Proces rejestracji wzoru przemysłowego wymaga przygotowania odpowiedniej dokumentacji oraz zgłoszenia do właściwego urzędu, np. Urzędu Patentowego RP lub EUIPO, jeśli chcesz chronić design w całej Unii Europejskiej.

Prawa autorskie – ochrona bez rejestracji w Europie

Prawa autorskie w Europie powstają automatycznie z chwilą stworzenia utworu – nie wymagają rejestracji w żadnym urzędzie. Ochrona autorskich praw majątkowych trwa przez 70 lat od śmierci autora.

Oznaczenie „wszystkie prawa zastrzeżone” lub symbol © informuje o istnieniu praw autorskich do utworu, przy którym takie oznakowanie się znajduje.

Wyjątki – rejestracja praw autorskich poza Europą

• W USA można zarejestrować prawa autorskie w US Copyright Office, co daje dodatkowe korzyści dowodowe w przypadku sporu sądowego.
• W Chinach rejestracji dokonuje się w Copyright Protection Centre of China, co również ułatwia egzekwowanie praw.

Podsumowanie

Własność intelektualna to nie tylko prawa autorskie, ale także własność przemysłowa, którą można skutecznie chronić poprzez rejestrację w odpowiednich urzędach.

W Europie prawa autorskie nie wymagają rejestracji, lecz w USA i Chinach taka możliwość istnieje i często jest wykorzystywana dla wzmocnienia ochrony.

Skorzystaj z pomocy kancelarii patentowej, aby zapewnić swojej firmie bezpieczeństwo i przewagę konkurencyjną – niezależnie, czy chodzi o patent, rejestrację wzoru przemysłowego, czy zastrzeżenie znaku towarowego. Wszystkie prawa zastrzeżone!

Masz pytania dotyczące ochrony własności intelektualnej? Interesuje Cię rejestracja znaku towarowego? Chcesz dowiedzieć się jak opatentować wynalazek lub przeprowadzić badanie znaku towarowego?

Skontaktuj się z naszą kancelarią patentową – chętnie pomożemy!